Źródło: pl.Wikipedia.org
Rozdzielczość ekranu – jeden z parametrów trybu wyświetlania, parametr określający liczbę pikseli obrazu wyświetlanych na ekranie w bieżącym trybie pracy monitora komputerowego, telewizora a także każdego innego wyświetlacza, którego obraz budowany jest z pikseli. Rozdzielczość wyraża się w postaci liczby pikseli w poziomie i w pionie. Rozdzielczość w poziomie składa się z pionowych linii, natomiast w pionie z poziomych linii.
Pojęcie rozdzielczości ekranu jest dość mylące, gdyż tak naprawdę nie jest to rozdzielczość wyświetlacza, lecz rozdzielczość obrazu na tym wyświetlaczu. W większości urządzeń bieżący tryb wyświetlania można zmieniać skokowo wewnątrz określonego zakresu, którego granice, jak i poszczególne dostępne rozdzielczości, powiązane są z budową urządzenia wyświetlającego, budową karty graficznej, wielkością pamięci na tej karcie oraz oprogramowaniem (sterownik karty, system operacyjny).
Odczucie zmiany wielkości obrazu w miarę wzrostu rozdzielczości jest wywołane tym, że zazwyczaj stałe elementy interfejsu systemu operacyjnego, takie jak ramki, ikonki itp., mają stałą wielkość w pikselach.
Dla telewizorów analogowych rozdzielczość jest związana z przepustowością sygnału luminancji i jest określany w „liniach” jako największa liczba naprzemiennych białych i czarnych pionowych pasków, które mogą być wyświetlone wszerz ekranu bez nakładania się na siebie. Czasami linie są liczone na szerokości równej wysokości obrazu zamiast na całej szerokości. To powoduje powstanie dwóch miar rozdzielczości poziomej, co może powodować nieporozumienia. Rozdzielczość pionowa, podobnie jak w urządzeniach cyfrowych, jest liczbą poziomych linii na obrazie.
Standardowymi rozdzielczościami wyświetlaczy komputerowych są: 1024×768 (XGA/XVGA, eXtended czyli rozszerzona), 1280×1024 (SXGA) oraz 1600×1200 (UXGA, Ultra-eXtended), jak również ich „szerokie” odpowiedniki tzn. 1280×800 (WXGA), 1680×1050 (WSXGA+)) oraz 1920×1200 (WUXGA). W laptopach często spotykana jest również rozdzielczość 1440×900. Rozdzielczości niższe niż 1024×768, w nowym sprzęcie są już praktycznie niespotykane. Począwszy od roku 2009 obserwuje się też wzrastającą popularność wyposażania komputerów w wyświetlacze o telewizyjnych proporcjach 16:9, tzn. o rozdzielczościach 1366×768, 1600×900 oraz 1920×1080 (Full HD). Niektórzy użytkownicy, szczególnie programów CAD, graficy oraz gracze, używają rozdzielczości 2560×1600 (WQXGA) lub wyższych, jeżeli mają odpowiedni sprzęt. Kiedy rozdzielczość wyświetlania jest zbyt duża w stosunku do możliwości monitora lub wyświetlacza, niektóre systemy tworzą wirtualny ekran, który może być przewijany „pod” fizycznym ekranem.
Dla telewizji cyfrowej i HDTV, typowe rozdzielczości pionowe interpolowane to: 480i, 576i, 1080i oraz progresywne to: 480p, 576p, 720p, 1080p, 2160p oraz 4320p linii. Telewizory obsługujące rozdzielczość 720p (HD Ready) są wyposażone w ekrany o rozdzielczościach 1366×768, 1280×720 lub 1024×720 linii (pionowych × poziomych).
W profesjonalnych zastosowaniach kinowych używane są częściej rozdzielczości typu 2K 16:9 (2048×1152), 2K 2:1 (2048×1024), 3K 16:9 (3072×1728), 3K 2:1 (3072×1536), 4K 16:9 (4096×2304), 4K 2:1 (4096×2048), 8K 16:9 (8192×4608), 8K 2:1 (8192×4096) itd.
W latach 80. XX wieku standardową rozdzielczością wyświetlacza komputerowego była 320×200 (CGA). Wypuszczona w 1987 roku karta (VGA) na całą dekadę 1987-1997 ustanowiła podwójny standard rozdzielczości: 320×200 do gier (ponieważ umożliwiała uzyskanie 256 kolorów) oraz 640×480 (w zaledwie 16 kolorach) do zastosowań biurowych. Wyższe rozdzielczości, takie jak 800×600 czy 1024×768 były wówczas praktycznie nie używane ze względu na brak powszechnie przestrzeganych standardów (wyższe rozdzielczości w karcie każdego producenta programowało się inaczej). Wzrost popularności systemów Windows 95 i Windows 98 (w których sterownik karty graficznej instalowało się do całego systemu operacyjnego, a nie jak poprzednio do konkretnego programu) spowodował iż począwszy od końca lat 90. XX wieku standardową rozdzielczością stała się 1024×768, która do dnia dzisiejszego (początek 2010) jest uznawana za standardową rozdzielczość minimalną (wiele stron internetowych i produktów multimedialnych jest zaprojektowanych dla rozdzielczości 1024×768 lub wyższej). Windows XP zostało zaprojektowane do pracy w rozdzielczości co najmniej 800×600 (ale jest możliwa praca w trybie 640×480). Aktualnie monitory CRT (800×600, 1024×768, 1152×864, 1280×1024, 1400×1050, 1600×1200 i 1800×1440) zastały już praktycznie wyparte przez panoramiczne monitory LCD 19″ (natywna rozdzielczość 1440×900), 22″ (1680×1050) i 24″ (1900×1200) aczkolwiek dużą popularnością cieszą się także LCD 20″ (1600×1200).
Uznaje się, że dla monitorów 15″ i 17″ (381 mm i 432 mm) rozdzielczość 1024×768 jest standardem, natomiast dla monitorów 19″ zaleca się 1280×1024. Dobre monitory 21″ (533 mm) zazwyczaj potrafią wyświetlać obraz w rozdzielczości 1800×1440. Są także szerokie monitory 24″ (610 mm), które często będą w stanie pracować w rozdzielczości poziomej 2048 pikseli lub większej.
